دریچه منهول پلی اتیلن، کامپوزیت، چدنی | پایپ صنعت تولید کننده انواع منهول و درب منهول

دریچه منهول

درب یا دریچه منهول یا آدم رو یکی از قطعات ضروری برای انواع منهول ها می باشد که بر روی این سازه تعبیه می شود. دریچه منهول برای راحتی دسترسی افراد به داخل منهول ساخته می شود، دسترسی به داخل منهول می تواند برای بازدید، بازرسی، رفع گرفتگی، تعمیرات و … نیاز باشد. همچنین برای جلوگیری از سقوط افراد و یا هر جرم دیگری به درون منهول نیاز به درب برای این سازه ضروری می باشد. دریچه منهول در انواع مختلفی مانند ساده، آبرو و یا قفل دار ساخته می شود. منهول یا آدم رو از متریال های مختلفی ساخته می شود و در سیستم های شهری و روستایی برای کاربردهای مختلفی اعم از سیستم های آبرسانی، کابل کشی و … استفاده می شود. دریچه منهول می تواند از جنس های مختلفی مانند پلیمر، چدن و یا کامپوزیت طراحی و ساخته شود. با توجه به اینکه منهول در داخل زمین نصب می شود، درب منهول در واقع بخش ورودی منهول است که در سطح زمین قرار دارد و شامل قاب و درپوش می باشد. دریچه-منهول

کاربرد درب منهول

منهول ها در مکان های محتلفی در داخل زمین قرار دارند و به وسیله درب منهول می توان به داخل آنها دسترسی ایجاد نمود. علاوه بر ایجاد دسترسی به داخل منهول می توان از دریچه منهول برای جمع آوری و انتقال آب های سطح زمین به داخل سیستم های فاضلاب شهری استفاده نمود، شهرداری ها از این دریچه ها در مکان های غیر صنعتی و خیابان ها استفاده می کنند و همچنین در مکان های دیگری که از چاه فاضلاب یا سپتیک تانک استفاده می کنند کاربرد دارد. با درب منهول می توان ظاهری زیبا به بخش هایی از شهر، خیابان ها و یا حتی در باغ ها بخشید. دریچه منهول در مکان هایی مانند مکان هایی که دارای تاسیسات آب و برق و گاز هستند و همچنین مکان های دیگری مانند اتاق های بازرسی برای فاضلاب ها، شهرداری، کابل کشی های زیر زمینی بکار برده می شوند. درب منهول در ابعاد و کلاس های مختلفی طراحی و ساخته می شود و هرکدام از این درب ها برای کاربرد های خاصی در قسمت های مختلفی از شهر مورد استفاده قرار میگیرند. کلاس های مختلف درب منهول بر اساس محل نصب، لوگوی شرکت مجری و با توجه به شرکت کارفرما تشکیل می شوند. با توجه به اینکه شرکت کارفرما هرکدام از شرکت های مخابرات، گاز، برق و یا آب و فاضلاب می باشد و یا با توجه به محل نصب که می تواند پیاده رو، اتوبان، خیابان، بین شهری، فرودگاهی و … باشد انواع مختلفی از درب منهول برای سفارش و ساخت وجود دارد. یکی دیگر از تقسیم بندی های دریچه منهول شکل ظاهری آن است که می تواند چهار گوش یا دایره باشد. یکی از پر استفاده ترین ابعاد دریچه منهول سایز 60 در 80 سانتی متری می باشد. برای بلند کردن دریچه منهول ، در طراحی و ساخت آن حفره های در سطح آن در نظر می گیرند که به کمک این حفره ها و وارد نمود قلاب های دسته دار می توان به بلند کردن این دریچه ها اقدام نمود. برای کاربرد های دیگری نظیر برای آب بندی و یا عبور نور نیز می توان از این حفره ها استفاده نمود. انواع-دریچه-منهول

انواع دریچه منهول

دریچه منهول انواع مختلفی دارد و به توجه به پارامتر های مختلفی دسته بندی می شود. یکی از دسته بندی های درب منهول بر اساس مکان نصب آن انجام می شود. برای انتخاب نوع درب منهول برای کاربری هایی همچون نصب در سطح زمین برای تاسیسات زیر زمینی معمولا از چدن، پلی اتیلن، بتن، کاموزیت استفاده می شود. در مکان هایی که ترافیک های شدید ماشین های سنگین همواره وجود دارد درب منهول های دیگری برای نصب باید انتخاب شود. درب منهول برای چنین کاربری هایی باید دارای وزنی بیش از 113 کیلوگرم باید. دلیل وزن بالای چنین دریچه هایی استحکام بالای آنها در مقابل عبور و مرور از رویشان می باشد و همچنین در چنین مکان هایی برای باز کردن درب منهول و وارد شدن افراد غیر مجاز و امکان انجام خرابکاری در تاسیسات زیر زمینی چنین وزنی را در نظر می گیرند، تا فقط افرادی که مجاز می باشند و دارای ابزار مناب هستند ممکن باشد. در مکانهایی که احتمال دزدیده شدن درب منهول وجود دارد  می توان درب منهول از موادی مانند پلاستیک تقویت شده با شیشه نیز ساخته شود. یکی از قوانینی که کشور های اروپایی به سمت آن در حرکت هستند، محدود کردن وزن درب منهول می باشد. محدود شدن وزن و ساخت دریچه با مواد کامپوزیتی مزایایی مانند عایق الکتریکی بودن و مقاومت بالا در برابر لغزش را به همراه دارد. کابرد-درب-منهول

انواع دریچه منهول بر اساس جنس

  • درب منهول بتنی : این نوع دریچه از بتن به اضافه الیاف پلیمری ساخته می شود. استفاده از الیاف پلیمری برای جلوگیری از ایجاد ترک، عدم سایش و خوردگی، افزایش مقاومت کششی و ضربه و خشکی بتن می باشد.
  • دریچه منهول چدن خاکستری : چدن خاکستری از جنس آهن ساخته می شود. در کارخانه های ذوب آن این فلز به صورت شمش ساخته می شود و سپس عملیات شکل دادن و ریخته گری صورت می گیرد. دریچه چدن خاکستری از مقاومت بسیار بالایی برخوردار است و در برابر انواع ضربات محیطی و گاز های خورنده انواع اسید ها مانند اسید سولفوریک بسیار مقاوم است. پوشش این نوع دریچه بسیار اهمیت دارد چرا که اگر دارای پوشش مناسبی نباشد هیچگونه مقاومتی در برابر خوردگی ندارد. رویه این نوع دریچه منهول دارای برجستگی هایی می باشد و همین برجستگی ها اصطکاک کافی را تضمین می نماید. به دلیل کیفیت پایین لوگوی دریچه منهول چدن خاکستری، مندرجاتی که در سطح بیرونی آن وجود دارد متاسفانه براحتی تشخیص داده نمی شود.
  • درپوش منهول چدن داکتیل : چدن داکتیل که به آن چدن نشکن نیز گفته می شود، دارای انعطاف پذیری بسیار بالایی است و به همین دلیل چکش خوار است و نسبت به چدن خاکستری بیار بیشتر قابل منبسط شدن است. انعطاف پذیری بالای آن به دلیل گرافیت است و می تواند به صورت کروی با زمینه پرلیتی ساخته شود. به دلیل اینکه جنس این درب و طوقه از داکتیل می باشد، دارای مقاومت بسیار بالایی در مقابل گاز هایی مانند اسید سولفوریک می باشد. ولی مانند دریچع چدن خاکستری اگر دارای پوشش مناسبی نباشد بدون درنگ بسیار آسیب پذیر است. این دریچه متاسفانه ممکن است سرقت شود، چرا که تمامی مواد اولیه که برای ساخت آن لازم است در داخل کشور وجود دارند و همچنین از دیگر دلایل قابل بازیافت بودن آن می باشد.
  • دریچه منهول کامپوزیتی : دریچه منهول کامپوزینی از الیاف تقویت کننده  سیلیس تشکیل شده است که در داخل ماتریسی که از جنس رزین ترموست است قرار داده شده است،  این مواد به کاملا یکپارچه و منفرد قالب گیری می شوند.
  • دریچه آدم رو نانو کامپوزیت ( کامپوزیت سیمانی ) : درب منهول نانو کامپوزیت بر پایه بتن بیسار سبک و مقاوم خمشی، فشاری و تحمل بار ساخته می شود. محدوده مقاومت خمشی برابر 60الی 70 MPa است، مقاومت فشازی معادل 160 الی 189 MPa است و تحمل بار بر اساس استاندارد های  EN124 و INSO14976 می باشد.
  • درب منهول پلی اتیلنی ( پلیمری ، کوپلیمری ) : دریچه منهول پلی اتیلن از جنس پلیمر است، همچنین با روش های دیگری مانند ترکیب کردن بتن، فریم پلیمر بتن] فریم چدن، فریم پلیمری و  همچنین جنس پلی اتیلنی ترکیب با چدن یا بتن ساخته می شود.

کلاس بندی درب منهول

همانطور که در بخش های قبلی ذکر شد دریچه منهول دارای کلاس بندی می باشد و به صورت کاملا استاندارد کلاس بندی درچه منهول به صورت زیر می باشد. کلاس A : دریچه منهول این کلاس توانایی تحمل 1.5 تن نیرو را دارد و در مکان هایی مانند پیاده رو ها نصب می شود. کلاس B : این نوع درب منهول قابلیت تحمل نیرویی معادل 12.5 تن را دارا می باشد و در مکان هایی مانند محل پارک خودرو ها بکار برده می شود. کلاس C : در  این کلاس دریچه منهول توانایی تحمل 25 تن نیرو را دارد و در تمامی مکان هایی که نیم متر با خیابان فاصله دارد مناسب می باشد. کلاس D : این دریچه توانایی تحمل 40 تن نیرو را دارد و برای مکان هایی که خودرو ها در حال عبور و مرور هستند و شانه محکم خاکی ها قابل استفاده می باشند. کلاس E : درب منهول کلاس E دارای قدرت تحمل 60 تن بار و نیرو را دارد و برای بندر ها و لنگرگاه ها مناسب و کاربردی می باشد. کلاس F : این نوع درب منهول توانایی تحمل 90 تن بار و نیرو را دارد و برای استفاده و نصب در باند های پرواز و فرودگاه ها طراحی و ساخته می شود. اگر بخواهیم به طور کلی کلاس های درب منهول را در دسته بندی قرار دهیم به سه دسته ترافیکی ، نیمه ترافیکی و غیر ترافیکی تقسیم بندی می شوند.
  • کلاس های A و B در دسته های غیر ترافیکی قرار دارند.
  • کلاس C در دسته نیمه ترافیکی قرار دارد.
  • کلاس D و E و F در دسته های ترافیکی قرار دارند.
دریچه-منهول-کامپوزیت

انواع روشهای تولید دریچه منهول

روش های ساخت دریچه منهول عبارتند از : لایه گذاری دستی، BMC ، SMC ، FRP.

روش BMC

روش BMC یا bulk molding compound به صورتی است که ابتدا مواد اولیه را در حالت خمیری به داخل قالب ها قرار می دهند و سپس الیاف هایی تقویت کننده  که دارای طول ۱۰ الی ۱۵ میلیمتر می باشند را به داخل قالب ها و مواد خمیری اضافه می کنند.

روش SMC

SMC یا sheet molding compound به صورتی است که ابتدا مواد اولیه که ورقه ای شکل می باشند  و شامل فاز زمینه پلی استر غیر اشباع رزینی دما سخت هستند را همراه با فاز تقویت کننده الیاف شیشه و یا کربن که دارای طول ۳۰ الی ۵۰ میلیمتر می باشند را به داخل قالبی که دارای دمای مشخصی است قرار می دهند ، سپس با اعمال فشار که دارای زمان مشخص است عملیات پخت انجام می شود. محصول نهایی که تولید می شود خواصی مواد اولیه و شکل قالب را دارا می باشد.

روش FRP

روش FRP  یا fiber reinforced plasticc به این گونه است که ابتدا  فاز زمینه پلی استر غیر اشباع را با فاز تقویت کننده الیاف شیشه و یا کربن طولانی به همراه کوارتز و افزودنی در بخش های مختلفی از قالب قرار می دهند و تحت فشار و دمای معین شروع به فشرده سازی آنها می کنند. برای تولید دریچه های منهول غیر ترافیکی و نیمه ترافیکی از روش BMC و برای تولید دریچه های ترافیکی از روش SMC استفاده میگردد.

انواع سایز بندی های دریچه منهول

دریچه های منهول با توجه به شکل آن که ممکن است چهارگوش، گرد و یا بیرون به بیرون باشد دارای سایز بندی های مختلفی می باشند که عبارت است از: دریچه منهول چهارگوش داخلی : (40 در 40 )، (60 در 60) ،(80 در 80) ، (70 در 50) ، (80 در 60) ، (100 در 60) ، (100 در 100). درب منهول گرد : 20 ، 25 ، 32 ، 40 ، 47.5 ، 56 ، 59 ، 60 ، 62.5 ، 65 ، 80. دریچه منهول بیرون به بیرون : 25 ، 29 ، 36 ، 48 ، 55 ، 63 ، 68 ، 70 ، 74 ، 75 ، 94.

دریچه منهول کامپوزیت

برای کاربرد هایی مانند سیستم های فاضلاب صنعتی و خانگی از دریچه منهول کامپوزیت استفاده می شود. محصولات کامپوزیت امروزه در سراسر جهان در صنایع گوناگونی استفادع می شوند و درب منهول کامپوزیت یکی از گونه های مناسب و ایده آب برای جایگزین شدن با درب منهول های بتنی و غیره می باشد. دریچه منهول کامپوزیت دارای مزایای بسیار زیادی است و با توجه به خاصیت مکانیکی که دارند، در میان پیمانکاران و کارفرمایان از محبوبیت بالایی برخوردار می باشند و در اکثریت پروژه های انتقال  فاضلاب از این نوع دریچه منهول استفاده می شود. دریچه منهول کامپوزیت دارای ابعاد مختلفی است و گروه صنعتی پایپ صنعت خاورمیانه با اطلاع از نیاز کارفرما و درخواست ایشان قادربه طراحی و ساخت این محصول با ابعاد کاملا سفارشی می باشند. اصولا ابعاد و سایز دریچه منهول کامپوزیت از قطر 20 سانتیمتر تا 100 سانتی متر طراحی و ساخته می شود. با توجه به نوع پروژه شکل دریچه منهول کامپوزیت را که می تواند مربع، گرد و مستطیل باشد، تعیین می شود و با توجه به محلی که نصب میشود کلاس بندی خواهد شد. کلاس بندی درب منهول کامپوزیت عبارت است از:
  • کلاس A15 : پیاده روها، محل عبور دوچرخه (تحمل بار تا 1.5 تن)
  • کلاس B125 : حاشیه خیابان، محل عبور موتور، محل عبور عابر پیاده (تحمل بار تا 12.5 تن)
  • کلاس C250 : خیابان شهری، مکان عبور ماشین سبک سواری، حاشیه جاده ها(تحمل بار 25 تن)
  • کلاس D400 : مکان عبور ماشین های سنگین، جاده ها(تحمل بار 40 تن)
  • کلاس F600 : اسکله ها، باند فرودگاه (تحمل بار تا 60 تن)

مزایای دریچه منهول کامپوزیت

  • مواد کامپوزیت غیر قابل بازیافت می باشند.
  • عمر طولانی دارد.
  • دریچه منهول کامپوزیت دارای وزن سبکی است.
  • به دلیل عایق بندی الکتریکی عالی   در هر نوع محیط آب و هوایی قابل استفاده است.
  • در مقایسه با دیگر نوع های دریچه منهول دارای قیمت بسیار پایینی است
  • بدلیل بازیافتی نبودن مواد آن درصد سرقت آن کمتر می باشد.
  •  این دریچه ها در مواجه با فشار های سنگین و بالا دارای مقاومت بالایی می باشند.
  • کنترل کردن بو جهت استفاده در محیط های حساس.
  • در محیز های حساس امکان کنترل بو را دارد.
  • در برابر اشعه UV دارای مقاومت بالایی است.
  • کاملا ضدخوردگی و ضد پوسیدگی می باشد.
  • دارای استحکام بسیار بالایی می باشند.

دریچه منهول پلی اتیلن

یکی از متریال هایی که درب منهول را می توان با آن تولید نمود، پلی اتیلن می باشد. درب منهول پلی اتیلن می باشد. درب منهول پلی اتیلن برای نصب بر روی منهول های سیستم آبرسانی، فاضلاب و کابل کشی ها بکار برده می شود. ابعاد و سایز های درب منهول پلی اتیلن با توجه به مکان مورد نظر و سفارش کارفرما و مشتریان طراحی و ساخته می شود. دریچه منهول پلی اتیلن بسیار سخت است و دارای مقاومت بسیار بالایی می باشد. دریچه منهول پلی اتیلن از عمر بالایی برخوردار می باشد و وزن سبکی دارد. در مقایسه با نوع های دیگر دریچه منهول دارای قابلیت نصب آسانتری می باشد. در برابر  انواع مواد اسیدی و قلیلیایی مقاوت بالایی دارد. یکی از موادی که در فاضلاب های بهداشتی یافت می شود و دارای خورندگی بالایی است، سولفولید هیدروژن می باشد، این ماده در صورت تماس با بتن موجب از بین رفتن و تخریب آن می شود و از مزایای پلی اتیلن مقاومت بالا در برابر مواد اسیدی و بازی می باشد. پلی اتیلن یکی از بهترین متریال های برای استفاده در مکان های صنعتی و فاضلاب های صنعتی است. دریچه منهول پلی اتیلن دارای معایبی نیز می باشد. یکی از معایب دریچه منهول پلی تیلن سبک وزنی آن است، این ایراد موجب می شود که در بزرگ راه ها و اتوبان ها به دلیل عبور خودرو ها با سرعت بالا از روی آن حرکت کند و یا بلند شود. از طرف دیگر وزن پایین در مجموعه مزایای پلی اتیلن نیز قرار دارد. درب منهول پلی اتیلن به دلیل داشتن وزن سبک به سادگی جابه جایی می شوند.

دریچه منهول چدنی

از نوع های دیگر دریچه منهول ، نوع چدنی آن می باشد. دریچه منهول چدنی برای استفاده درخط آبرسانی و فاضلاب بکار در مکان هایی مانند خیابان ها و جاده ها برای دسترسی به لوله های جمع آوری فاضلاب و آب، مخابرات، گاز، دسترسی به شیرهای کنترلی و … نصب می شود. دریچه منهول چدنی باید با توجه به مکانی که باید نصب شود، از استحکام و تحمل فشار لازم و کافی برخوردار باشد. درب منهول چدنی در مکان های دیگری مانند اتاقک های شیر یا منهول بازدید شبکه که در شبکه فضاهای دسترسی ایجاد می شوند مورد استفاده قرار میگیرد. درب منهول چدنی دارای مدل های مختلفی می باشد که از برجسته ترین آنها می توان به درب منهول چدن بتن پلیمر، درب منهول چدن داکتیل و درب منهول چدن خاکستری اشاره نمود.

درب منهول چدن بتن پلیمر

درب منهول چدن بتن پلیمر با پوششی از الیاف پلیمری با چدن خاکستری و بتن مسلح با آرماتور ساخته می شود. این نوع درب منهول از نوعی پوشش قیر مانند که دارای دو لایه بر روی هم می باشد استفاده می کننده که موجب افزایش مقاومت آن در مقابل خرودگی و فرسایش می شود، چرا که ممکن است در مواجه با اسید هایی مانند اسید سولفوریک قرار بگیرد و اگر دارای مقاومت و استحکام کافی نباشد، دچار آسیب دیدگی جبران ناپذیری خواهد شد. چدن بتن پلیمر به دلیل داشتن بتن مسلح دانه شنی دارای مقاومت لازم و کافی در مقابل نفوذ یون کلر را ندارد و همچنین در برابر واکنش ها سولفاتی مقاومت نخواهد داشت. مساله دانه شنی بودن بتن موجب معایب دیگری مانند جذب بسیار بالای آب می شود و به دلیل نداشتن مقاومت کافی در برابر انجماد و ذوب ، براحتی در برابر چنین عواملی دچار آسیب پذیری می شود. به دلیل بالا بودن وزن درب منهول چدن پلیمر ( حدود 75 کیلوگرم ) باید از ابزار های مخصوص و ویژه ای برای باز و بسته نمودن آن استفاده کرد. یکی دیگر از معایب درب منهول چدن پلیمر پایین بودن دقت در طراحی و ساخت آن می باشد، به همین دلیل اصطکاکی در مابین فریم و نواد دور دری به وجود خواهد آمد و انجام باز و بسته نمودن درب را بسیار سخت تر خواهد کرد چرا که دریچه منهول بتن پلیمر دارای سطحی محدبی شکل، صاف و عاری از هر گونه برجستگی می باشد. یکی دیگر از معایب آن درباره لوگوی حک شده بر روی این دریچه منهول می باشد. به دلیل ساخت و حک لوگو بر روی دریچه در حالت خمیری، با گذشت زمان کیفیت لوگو کاهش پیدا می کند و طرح و نقش مندرج شده بر روی دریچه غیر قابل شناسایی خواهد شد.

استانداردهای ساخت درپوش منهول

مهمترین نکته در مرحله تولید و ساخت دریچه منهول نوع مواد اولیه ای می باشد که باید برای ساخت دریچه منهول باید بکار برده شود. جنس دریچه منهول از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و تعیین می کند که  توانایی تحمل چه بار و وزنی را خواهد داشت. توجه شود که مواد اولیه باید مواد مقاومی باشند. برای مثال در دریچه های چدنی باید از الیاف pp، مکمل های بتن و غیره که برای افزایش مقاومت درب مناسب می باشند، استفاده می شود. یکی از محبوبترین نوع دریچه های منهول امروزه دریچه منهول مرکب می باشد و از دلایل این محبوبیت توانایی تحمل بار بالا می باشد. استاندارد EN124، مربوط به تولید درب منهول است و تمامی ویژگی ها از جمله مواد اولیه، نحوه آزمون، رده فشاری و … را تشریح نموده است. یکی از پارامتر های مهم در استاندارد EN124 تحمل فشار است. تحمل فشار به این معنی است که درب می تواند از متریال های مختلفی تولید شود ولی آزمون تحمل فشار مشخص کننده رده فشار آن است. در ادامه این مطلب به صورت مختصر فرآیند کنترل کیفیت و انجام کنترل کیفی درب منهول چدن پایپ صنعت خاوریمانه بیان شده است.
  1. در مرحله اول در آزمایشگاه تمامی مواد اولیه از نظر کنترل کیفیت نمونه گیری و بررسی می شوند و سپس به خط تولید ارسال می شوند.
  2. مرحله بعدی کاملا بر اساس استاندارد  EN124  است و به وسیله دستگاه هایی مانند میککروسکوپ، دستگاه کشش، کوانتومتر و … آزمون های تعیین گرید وجنس چدن انجام خواهد شد. در این مرحله در صورت تایید به خط تولید ارسال خواهد شد.
  3. بعد از تولید دریچه منهول چدنی نوبت به مرحله کنترل و بررسی ظاهری و ابعاد و ویژگی های محصول می رسد.
  4. مرحله آخر مرحله آزمون تحت فشار و مطمئن شدن از تطبیق کلاس تحمل فشار است. این مرحله بر اساس استاندارد های ویژه ملی و بین المللی انجام می پذیرد.